De échte vegan

De afgelopen maand heb ik mij de vraag gesteld wat nou de échte vegan kenmerkt. Dit naar aanleiding van diverse stellingen op de vegansoof. Wat ik de laatste tijd namelijk veel voorbij zag komen, waren indirecte verwijzingen naar ‘de echte vegan’.

Zo las ik bijvoorbeeld dat de echte vegan een activist is. Een échte vegan verspreidt het veganwoord naar niet-vegans. Bij voorkeur vrij actief.

Een echte vegan conformeert zich niet alleen naar het niet kopen- en eten van aanbod waarvoor dieren hebben geleden, maar draagt actief bij aan het voorkomen van dierenleed. Hoe de echte vegan dit doet is mij nog niet geheel duidelijk geworden, maar het is groots.

De echte vegan bestempelt – om voor mij soms nog onduidelijke redenen – at random dingen als niet vegan. Zo is vliegen bijvoorbeeld niet vegan. Ook al koop of eet je niet direct dierlijke producten, het is toch niet vegan want het is schadelijk voor het milieu en de vogels. Om maar even snel iets te noemen. Check! De echte vegan vliegt niet.

Vervolgens werd een vruchtje wat ik nogal graag eet -namelijk de avocado – tot niet vegan bestempeld. Bijen worden ingezet, ze komen met het vliegtuig naar ons toe en een heleboel leed schijnt schuil te gaan onder mijn kleine groene vette vriend. Balen, een echte vegan eet geen avocado.

Er komt wel meer met het vliegtuig dus dit is een heikel punt bij de echte vegan. Beter worden al deze soorten vermeden, indien mogelijk. Hoe dat “indien mogelijk” dan gespecificeerd wordt is mij niet helemaal duidelijk nog. Of ‘extreme zin hebben in’ ook tot “indien mogelijk” gerekend wordt weet ik dus niet.

Koffie is in principe niet echt vegan, omdat hier veel mensenleed bij komt kijken. De echte vegan houdt daar niet zo van. En terecht. Dus koffie is, omdat mensen dieren zijn, niet vegan. Van cacao kan hetzelfde worden gezegd.  Nu zijn beiden er ook in fairtrade varianten, dus dat is enigszins vegan en misschien als we een piepklein oogje toeknijpen toch helemaal vegan.

Bananen komen van ver en bij bananenboeren is veel leed. De echte vegan eet dus alleen fairtrade bananen anders is het niet vegan.

Huisdieren zijn niet vegan. De echte vegan heeft geen huisdieren, misschien een altruïstisch opgevangen nooddruftig soortje, maar zeker geen zelf uitgezochte of gekochte variant. Helder!

De lijst vormt zich langzaam, maar gestaag. De echte vegan houdt zich verre van speciesisme. Voor de echte vegan is een mug even belangrijk als een hond, een kat of een varken. Die sla je niet dood en liever rijdt de echte vegan dan ook geen auto. In verband met de hoeveelheid aangereden soorten per jaar is autorijden eigenlijk sowieso niet echt vegan, maar in verband met de wenselijkheid van vervoer in onze huidige wereld, kan hier een oogje worden toegeknepen. De echte vegan is namelijk best bereid tot enige redelijkheid.

Reizen met de trein levert minder uitstoot op en ook wel dode insecten, maar wint het van de auto. Dus reist de echte vegan het liefst met het openbaar vervoer, met uitzondering dus van het vliegtuig. De echte vegan is namelijk vanuit ethisch oogpunt vegan en niet enkel voor dieren. Dit geldt ook voor de kledij van de echte vegan. Niet alleen kopen die geen leer en bont, ook grote winkelgiganten die kindertjes aan het werk hebben en Ali expres zijn uit den boze.  Kringloopkleding kan wel, want weggooien is verspilling. Dus lijkt de échte vegan deze optie het meest vegan. Al rijzen daarover inmiddels de eerste vragen. Het wordt duidelijk dat verspilling en milieuaspecten zeer zwaarwegende topics zijn voor de vegan, een échte vegan is daarom altijd duurzaam bezig. Wat dan duurzaam is en of het al dan niet valt onder haalbaar of wenselijk, laat ruimte voor diverse gezichtspunten.

Veelvuldig is er dus discussie onder vegans over wat wel of niet écht vegan is. Gelukkig is er meestal snel consensus. Ofwel iemand doet met plezier afstand van de hypothetische veganstempel, om zichzelf gewoon onverminderd vegan te noemen, óf iemand besluit dat de ander eigenlijk “gewoon plantbased” is. De oplettende lezer ziet hier dat het woord “gewoon” verschijnt. Dat woord lijkt te veronderstellen dat het hier eigenlijk een mindere soort betreft.

Je bent “gewoon plantbased” en dus verre van een échte vegan. Hoewel het merendeel van de dierenleed consumerende bevolking een ontstellende hoop omdenken en aanpassen ziet bij het woord plantbased, vindt de echte vegan het eigenlijk vrij gewoontjes. In dialogen hierover lijkt het pijnpunt van de echte vegan te zitten in verloedering of verwatering van de term vegan. Daarom moet deze term met hand en tand verdedigd worden. Mijn vrij naïeve reactie dat er toch een definitie is van veganisme bij de landelijke vereniging, werd met een vriendelijke wedervraag weggewoven. Waar wordt het ethisch aspect duidelijk in die definitie? Voorzichtig kwam er verdere kritiek op de huidige definitie. Deze spreekt namelijk over veganisme als een lifestyle. De echte vegan vindt veganisme geen lifestyle. Want, is het een lifestyle om geen kinderen te vermoorden? Is het een lifestyle om andere wezens hun vrijheid niet af te nemen? Ja, dat maakt wel een punt, dus durfde ik voorzichtig te suggereren dat we dan misschien een nieuwe definitie nodig hadden. Ik begon voortvarend met een plan.

Helaas was mijn lijst van niet vegan dingen inmiddels zo groot dat de definitie vér de grenzen van het definieerbare overschreed. Daarop besloot ik, aan de hand van mijn aantekeningen, te definiëren wat voor een echte veganist dan wel de bedoeling is.

“Een echte veganist is iemand die op ethische gronden alle vormen van dierenleed (mensen incluis) zo veel mogelijk vermijd, enkel tweedehandskleding draagt en zich bij voorkeur te voet beweegt waarbij planten gegeten worden die in de directe omgeving groeien of bij uitzondering met de trein richting de winkel kunnen komen.”

Ik was tevreden.

“Waar komt dit in vredesnaam praktisch op neer?” gooide mijn immer kritisch lief mij voor de voeten. “Nou, een echte vegan is iemand die een nederzetting begint in de buurt van mensen die kleding over hebben en zelf hun groente verbouwen of aanplanten, hakkelde ik.” Ik voelde me niet helemaal meer zeker inmiddels. Hoofdschuddend verdween hij achter zijn tablet, mij in vertwijfeling achterlatend.

Helaas ben ik dus tot de conclusie komen dat ik niet weet wat een échte vegan is. Of dat ik niet pas in het duurzame tweedehands jasje van de échte vegan. Misschien ben ik wel gewoon ‘gevorderd plantbased’. Ik eet en koop niets waarvoor een dier geleden heeft en probeer heerlijk te koken om mensen die denken dat het eten en kopen van dierenleed normaal is, te laten zien dat het anders kan. Want voor mij staat als een paal boven water dat dieren die net als wij ook alleen dit leven hebben, niet mogen worden behandeld zoals nu gebeurt. Zij mogen niet worden geslagen, vergast, vernederd en vermoord.

Dát heeft mijn focus, ook als dat betekent dat ik niet écht vegan ben.

Liefs,

Photo by Emma Frances Logan on Unsplash