Oproep! Maak van kerst het feest van compassie
“Water is my eye
Most faithful mirror
Feathers on my breath
Teardrop on the fire of a confession”José Gonzalez
Ik hou van december. Vanuit onze woonkamer kijk ik naar buiten waar het koud is. Boven de nostalgische ‘boerderij’[1] tegenover onze woning hangt een lichtgrijze wolkenpartij die doet denken aan een sneeuwhemel. Achter de boerderij staan kale bomen van ongeveer 25 meter hoog die krachtig tekeer gaan in de wind. Gekleed in een warme coltrui drink ik mijn winterthee uit een grote mok. Heartbeats van José Gonzalez staat zachtjes aan op de achtergrond. Ik zit op een perzisch tapijt op de grond en kijk naar onze kerstboom die weer mooi versierd is. De lampjes verlichten onze woonkamer op deze donkere dag. Het geheel voelt gezellig aan.
Schijnvertoning
Vorige week heb ik de kerstboom opgezet. Voorafgaand heb ik overdacht waarom ik, als atheïst, eigenlijk aan kerst mee doe. Ik heb altijd gedacht dat ik van kerst houd, maar dat is niet zo. Ja, ik hou van de muziek, de bomen in huis, de versieringen en de markten. Het is de gezelligheid; de vredige sfeer. Kerst is een feest van compassie. Vieren we daarom lachend in gezelligheid – onder het genot van het lijk van een konijn – dat we dit jaar in Nederland weer ruim 600.000.000 dieren hebben vermoord voor onze vleesconsumptie? De vredige sfeer is een schijnvertoning. Althans, in de meeste gezinnen.
Boerderij als pronkstuk
Na het opzetten van onze kerstboom haalde ik de kersthuisjes van zolder. Traditiegetrouw staan die onder de boom. Toen ik het pronkstuk van mijn collectie uit de doos haalde en neerzette besefte ik pas dat het een veeboerderij was. “Ow”, mompelde ik, terwijl de boer en boerin vrolijk ronddansten met een koe, een geit, een eend en een varken. Hoewel mijn pronkstuk grafisch best mooi was kon ik het bestaan ervan ineens niet meer waarderen. Ik heb het direct van de hand gedaan. Achteraf deed het me beseffen dat ook ik vorig jaar de onderdrukking van andere dieren nog vierde. Het door mij gedane leed is niet te herstellen. En de pijn bij die bekentenis vergroot het gevoel van schuld zelfs nog meer.
Vegan kerst
Sinds een paar weken wordt onze tuin dagelijks bezocht door een klein maar dik heggenmusje. Het is me opgevallen dat ik steeds dichterbij mag komen. Hij of zij herkent me en lijkt te begrijpen dat er van mij geen direct gevaar uit gaat. Terwijl ik aanschouw hoe het musje door onze tuin hupt besef ik me dat mijn kerst dit jaar wél vegan is. Na het eten van de lekkerste kerstmaaltijd die ik ooit heb gehad zullen mijn gedachten bij de onderdrukten zijn, zo neem ik me voor. En dan met name die in de vlees- en zuivelindustrie. Sinds dit jaar eet ik plantaardig en koop ik geen producten meer waar niet-menselijke dieren voor hebben moeten lijden. Ik beloof te zullen nadenken over hoe ik nog meer voor hen kan betekenen. In plaats van consumptie is mijn kerst dit jaar primair gebouwd op contemplatie. Maar dat alleen is niet genoeg. Filosoferen zonder bereidheid naar je overdenking te handelen is zinloos en egoïstisch.
Aan jou vraag ik om ook na te denken over wat je nóg beter kunt doen voor deze wereld, en in het bijzonder voor onze mede-planeetbewoners. En natuurlijk om daar dan naar te handelen. Daarom doe ik deze oproep. Draag niet bij aan onnodig dierenleed: maak van kerst (zolang we dat nog vieren) daadwerkelijk een feest van compassie.
