De rat is een prachtig dier

Het is begin april 2019. Ik parkeer de auto ongeveer 300 meter van ons appartement in het zuiden van Gran Canaria. De zon schijnt en het voelt als ongeveer 25 graden. Door de korte straatjes van het oude dorpje loop ik naar mijn tijdelijke thuis. Hier worden nog lokaal en kleinschalig groente en fruit gekweekt. Het gefluit van vogels vult de visuele authenticiteit van het dorpje goed aan. In één van de tuinen hoor ik twee Hops, maar ik zie ze niet.

Een onverwachte ontmoeting

Op dit soort bestemmingen lijkt het leven soms vrediger te zijn dan in Nederland. Er zijn geen zichtbare tekenen van massale dierenonderdrukking, maar ook hier gebeurt het. Dat het aantal veganistische restaurants nog zeer beperkt is, is daar een signaal van. Maar de mensen lijken minder te móéten. Van zichzelf. Ze ogen sneller tevreden. Het is zo’n dorpje waar mensen, in hun eentje, nog even lekker een uurtje op de veranda in de zon gaan zitten. Waar ze nog tijd maken voor de bewuste beleving van het dorp of de natuur. Het leven lijkt niet gericht te zijn op voortdurende ontwikkeling en onuitputtende zelfontplooiing. Zij leven wel (soms) in de schoonheid van het nu.

 Wanneer ik langs een idyllisch Mediterraans ogend huis van wit beton loop, dat kennelijk al jaren getergd wordt door allerlei scheuren die niet worden gedicht, hoor ik plots geritsel. Voor het huis bevindt zich een perkje van een halve meter diep, met daarin een kleine boom van nog geen meter hoog. Ik zoek naar een vogel, maar dan zie ik een kleine viervoeter. Twee onzekere ogen kijken me voorzichtig aan. Z/hij durft eerst niet te bewegen en pretendeert er niet te zijn. Maar ik erken zijn of haar bestaan. Ik stap voorzichtig wat dichterbij om te kijken met wie ik te maken heb. Een muis, althans dat denk ik, maar wel een grote. De twee ogen bij die grijze fluffy vacht zijn nieuwsgierig.

Schoonheid van de rat

Het doet me denken aan mijn beste hondenvriend. Alles wat nieuw – of beter gezegd onbekend – is vindt zij interessant, maar ook eng. En wanneer het onbekende ook leeft, dan toont ze zich onzeker in haar mimiek. Ze toont haar oogwit en kijkt voorzichtig op. De muis zet twee kleine stapjes in mijn richting en kijkt me aan. Als we indringend oogcontact maken besluiten we vrienden te worden. Ik maak een foto van mijn grote muizenvriend net wanneer er een auto komt aanrijden. Die jaagt de muis weg. Wanneer ik mijn vriendin de foto laat zien reageert ze dat het een rat is.

Ik besef me dat ik nog nooit een rat van dichtbij heb gezien. Ja, je ziet ze wel eens in die mooie vieze stad lopen langs de Seine, maar ik heb ze nog nooit goed bekeken. Maar ratten zijn toch vieze dieren? Van die ziektedragers? Een snelle zoekslag in een wetenschappelijke database toont dat ratten tamelijk intelligente dieren zijn. Als vegan heb ik me los geworsteld uit de carnistische indoctrinatie van onze samenleving, maar kennelijk nog niet helemaal. En het is belangrijk om dat te realiseren. Veel van ons handelen – zelfs als vegans – wordt nog steeds bepaald vanuit het carnisme. Dat toont aan hoe belangrijk het is om vragen te blijven stellen bij wat we al heel lang doen of al heel lang denken. Het toont het belang van vrijdenken aan. In tegenstelling tot wat ik altijd heb gedacht vind ik de rat een prachtig dier.

BART COLLARD

Over de auteur
Bart Collard is criminoloog met een passie voor filosofie, met name voor de normatieve kant. Begin 2018 werd hij veganist. Hij schrijft over (eco)humanistische onderwerpen. Momenteel werkt hij aan een proefschrift aan de Universiteit Leiden.